
Wat is precies Domotica?
Het woord Domotica is een samentrekking van domus (woning) en telematica. Domotica staat voor elektronische communicatie tussen allerlei elektrische toepassingen in de woning en woonomgeving ten behoeve van bewoners en dienstverleners. In een Domotica woning worden zorgtaken, communicatie, ontspanning en andere huiselijke bezigheden door talrijke elektrische apparaten en netwerken gemakkelijker gemaakt.
Domotica omvat alle elektronische toepassingen in de woning om functies te besturen (verwarmen, ventileren, verlichten, etc.) en diensten uit de woonomgeving te gebruiken (alarmeren, telefoneren, televisiekijken, etc.). Dit gebeurt bij voorkeur flexibel: op elke plek en op elk tijdstip dat het de bewoner past, met een gemakkelijke bediening en desgewenst op afstand.
Onderscheid t.o.v. standaard elektronische installatie:
De onderscheidende factor van een domotica-installatie ten opzichte van een traditionele elektrische
Installatie is te vinden in het woordje integratie (samenvoegen). Dankzij de integratie van de verschillende systemen en toestellen in een woning is er een coördinatie mogelijk. Een voorbeeld hiervan is dat op het moment dat er een raam opengaat in een vertrek de verwarming automatisch lager gezet wordt.
Voor de gebruiker betekend domotica meer comfort en meer veiligheid.
Welke toepassingen zijn geschikt voor de doelgroep?
Personen alarmering: als een bewoner op welke manier hulp nodig heeft kan via zijn personenalarm een van de medewerkers op piepen. Via een spreek/luister verbinding kan er contact gemaakt worden met de bewoner. De ontvanger van de oproep kan direct zien in welke ruimte de bewoner zich bevindt.
Videobewaking:
Via videocamera’s op de gangen en in de gemeenschappelijke ruimtes kan er op afstand worden gezien wat er gebeurt in deze ruimtes. Deze camera’s kunnen handmatig ingeschakeld worden. Er hangen geen camera’s in de slaapkamers en badkamers en toiletten.
Gps-volgsysteem:
Bewoners kunnen buitenshuis gevolgd worden. Bewoners behouden op deze manier zo lang mogelijk de vrijheid om zelfstandig naar buiten te gaan maar de medewerkers kunnen wel zien waar zij zich bevinden. Er kan per bewoner worden ingesteld wanneer er een melding op de portable van de medewerker komt bijv. als een bewoner niet van het terrein af mag in verband met zijn/haar eigen veiligheid.
Bewegingssensoren:
Als en bewoner van zijn/haar kamer komt in de nacht zal er een melding gaan naar de medewerker.
Als een bewoner uit bed komt zal er automatisch verlichting (met aangepaste licht sterkte) aangaan op de slaapkamer. Als de bewoner opstaat, loopt hij/zij niet in een donkere kamer. Dit kan angst verkleinen, de bewoner kan zich beter oriënteren en als de bewoner gaat lopen zal het valgevaar verminderen.
Als er in de avond of nacht een bewoner over de gang loopt gaat de verlichting feller branden. Op deze manier kan de bewoner zich beter oriënteren en verminder je het valgevaar omdat de bewoner kan zien waar hij/zij loopt.
Technologie kamer:
In ons huis is een technologie kamer ingericht. Onze bewoners kunnen hier gebruik maken van meerdere ipad's met verschillende apps waaronder skype zodat ze contact kunnen houden met hun naasten. Ook kunnen ze beschikken over labtops.
Ook het fietslabyrint staat in deze kamer. Hier kan een bewoner op een hometrainer fietsen die voor een scherm staat. Op dit scherm kunnen verschillende routes gekozen worden zoals een route door de stad of een route door de bergen.
Onze zorgrobot Zora heeft ook een plek in onze technologie kamer. Deze robot kan gebruikt worden voor verschillende activiteiten zoals het bewegen op muziek
Of het meezingen met verschillende liedjes.
Aan welke eisen moeten deze toepassingen voldoen?
De toepassing moet:
- Veilig zijn: er mag geen gevaar zitten aan gebruik van het systeem. Denk aan losliggende snoeren.
- Betrouwbaar zijn: het handelen van een werknemer is mede gebaseerd op informatie die via sensoren binnen komt. Het is belangrijk dat deze informatie accuraat is.
- Toegankelijk zijn: de toepassing moet gebruiksvriendelijk zijn.
Wat zijn de randvoorwaarden?
Belangrijk is dat een toepassing waar nodig goed draagbaar is en de gebruiker niet belemmerd is in zijn/ haar bewegingsvrijheid, denk aan een GPS- systeem verwerkt in een armband. Makkelijk te dragen en geen belemmering in de bewegingsvrijheid.
De toepassing moet ook geen gevaar opleveren voor de gebruiker. Denk aan losse snoeren, losse onderdelen en dergelijken.
Ook mag de toepassing niet te veel op de voorgrond staan. Als dit wel geval is kan dit het zelfvertrouwen van een bewoner ondermijnen; “Ze denken dat ik het niet kan”, “Iedereen ziet dat er iets mis is met mij” of “niemand vertrouwd mij”. Dit heeft invloed op het welbevinden van een bewoner.
Welke problemen/dilemma’s voorzien jullie die eerst moeten worden opgelost voordat we met de invoering kunnen starten?
Als er voor een toepassing van domotica overdracht van informatie via internet nodig is moet er een goede, snelle en stabiele netwerkverbinding aanwezig zijn op de locatie.
Er moet een goed werkend back up plan zijn waarin het voor iedereen duidelijk is hoe te handelen om de kwaliteit van zorg te kunnen garanderen.
Voorbeeld: bij het wegvallen van een netwerkverbinding die nodig is voor het functioneren van het GPS-systeem is het voor de bewoners wel mogelijk het terrein te betreden maar ze kunnen het terrein niet af. De toegangspoort zal in deze situatie automatisch sluiten en alleen van de buitenkant geopend kunnen worden. Een bewoner die terug keert kan het terrein wel op.
Iedereen die moet werken met de domotica moet goed getraind worden. Het moet duidelijk zijn hoe de domotica veilig en op de juiste manier te gebruiken en hoe te handelen als om welke reden de domotica niet werkt.
De mantelzorgers en naasten van de bewoners moeten ook worden voorgelicht over het gebruik van de domotica; waarom gebruiken we het, hoe gebruiken we het, wat gebeurt er als het niet werkt en hoe wordt de privacy van de bewoners beschermd. Ook de bewoners zullen op hun eigen niveau ingelicht moeten worden over het gebruik van de domotica.
Ook moet er in de Wet en regelgeving worden gekeken naar de voorwaarden waaraan voldaan moet zijn voordat domotica mag worden ingezet. Denk aan de wet middelen en maatregelen en de Algemene Verordening gegevensbescherming (AVG).
Advies voor invoering van de nieuwe domotica toepassingen:
Voordat de domotica in werking gaat moet er aan de randvoorwaarden zijn voldaan. Personeel en mantelzorgers moeten goed zijn voorgelicht en waar nodig zijn getraind. Het “back up” plan moet bij iedereen bekend zijn en men moet weten hoe te handelen.
Het zou prettig zijn dat er op het moment van het in gebruik nemen van de domotica medewerkers van de leverancier aanwezig zijn om eventuele problemen, die niet tijdens de testfase aan het licht zijn gekomen, direct te kunnen verhelpen.